Een motor in een boot moet worden afgekoeld. Als het koelsysteem niet meer goed werkt kan de oververhit raken, wat kan leiden tot ernstige schade.
Hoe herken je een kapot koelwatersysteem?
Aan de achterkant spuit er koelwater uit de motor
Bij een kapotte koelwaterpomp of een verstopping van de koelwatertoevoer, wordt er geen koelwater naar buiten gespoten. Bij zowel buitenboord als inboard motoren is dit vaak goed zichtbaar. Vaak is het ook goed hoorbaar. De motor begint een ander geluid te maken. Hoe eerder een defect koelwatersysteem wordt opgemerkt, hoe beter. Zodra blijkt dat dit het geval is, moet de motor zo snel mogelijk worden uitgeschakeld (Indien dit niet direct mogelijk is, de motor terugbrengen naar zo min mogelijk gas).
Twee soorten koelsystemen
- Directe koeling: Er wordt water uit het vaarwater opgepompt waar de motor mee wordt gekoeld. Dit water koelt de motor en wordt vervolgens weer naar buiten gespoten.
- Indirecte koeling: Er is een koelvloeistof aanwezig. De warmte wordt via de koelvloeistof afgevoerd (veelal met het vaarwater). Bij een indirect koelsysteem wordt veelal geen water opgepompt en spuit er dus ook geen water naar buiten. In dat geval spreekt men van een volledig gesloten koelsysteem.
Een direct koelsysteem
Een volledig gesloten koelsysteem
Directe koeling
Een verstopte koelwaterpomp
De verstopping kan overal zitten. Van waar het water er in gaat, tot waar het water eruit spuit. Je zult hiervoor het hele koelsysteem moeten nalopen. Verstandig is om te beginnen bij de makkelijkst te bereiken delen. Zodra je denkt dat het koelsysteem verstopt is, stop je de motor. Vervolgens wacht je tot de motor is afgekoeld. Hierna start je de motor weer kort. Wellicht doet het koel watersysteem nu wel weer. Kijk goed naar de koelwateruitlaat of er geen water uitkomt. Let wel, laat de motor niet te lang aan staan als de koeling niet goed werkt!
Werkt de koeling niet? Kijk dan allereerst of de wierpot verstopt is. Een wierpot is vaak makkelijk open te maken en zit vaak op een te makkelijk te bereiken plek.
Een wierpot, ook wel wierfilter, is een filter in een koelwatersysteem van boten dat ervoor moet zorgen dat het systeem geen waterplanten 
binnenkrijgt, of ander materiaal uit het water. De wierpot filter allerlei zaken uit het water zodat ze niet in het koelsysteem terecht komen. Niet alle koelsystemen worden uitgerust met een wierpot. Het is wel aan te raden een wierpot te laten installeren wanneer u deze niet heeft bij uw koelsysteem.
Een wierpot is vaak eenvoudig open te schroeven en open te maken. Ook zit de wierpot vaak op een makkelijk te bereiken plek.
Doe dit en maak deze vervolgens schoon. Het is raadzaam om eerst de afsluiter van het koelwater dicht te draaien.
Aan het begin van het koelsysteem zit vaak een koelwaterafsluiter. Dit is een hendel om de leiding af te sluiten voor het opzuigen van water. Dit kan nodig zijn om te voorkomen dat er geen water naar binnenkomt wanneer het koelwatersysteem open wordt gemaakt.
Afsluiter
Tussen de wierpot en de afsluiter van het koelwater. Een verstopping tussen de wierpot en de koelwaterafsluiter kan meestal worden opgelost door er lucht doorheen te blazen. Dit kan met een luchtpomp.
Een kapotte koelwaterpomp
Volg de slang en je komt vanzelf bij de koelwaterpomp. De meest voorkomende oorzaak van een kapotte koelwaterpomp, is een kapotte impeller.
Een impeller en een kapotte impeller
Een kapotte impeller vervangen
- Sluit de toevoer van koelwater
- Open de koelwaterpomp door het dekseltje te verwijderen (als je moeilijk bij de pomp komt is het misschien handig om de pomp eerst in zijn geheel van de motor af te schroeven). Er kan wat koelwater naar buiten stromen.
- Haal de impeller uit het pomphuis. Onthoud welke kant de bladen op wijzen.
- Het beste kunt u dit doen met een zogenaamde impellertrekker.
- Als u geen impellertrekker aan boord heeft dan kan het ook met een tang. Wees voorzichtig, als de impeller nog in goede staat is kan je hem beschadigen
- Kijk goed of de impeller nog in goede staat is. Kijk vooral goed of er scheurtjes zitten bij de aanhechtingen van de bladen
- Vervang de impeller met een nieuwe impeller als er deze kapot is.
- Wrijf de impeller in met vet of vaseline
-
De bladen van de impeller moeten de juiste kant op wijzen. De pijltjes geven de richting van het water aan
Plaats de impeller terug. Zorg dat de bladen van de impeller de juiste kant op wijzen. Zie het plaatje hieronder, de pijltjes geven de richting van het water aan.
- Om de de impeller makkelijk terug te zetten kan je een tie-wrap om de bladen heen doen en die eraf halen als de impeller terug zit.
- Schroef de deksel er weer op
- Start de motor en controleer direct of er water wordt opgepompt!
Een lek in de koelwaterpomp
Het probleem kan ook zijn dat er een lek aanwezig is. Controleer hiervoor het pomphuis. In het pomphuis zit een verklikkergaatje. Door even je hand langs dit verklikkergaatje te halen, kan je voelen of er water uit lekt. Als dit het geval is dan moet het impellerhuis vervangen worden, of gerepareerd. Wij raden aan om hiervoor een monteur in te schakelen, tenzij je ervaring hiermee hebt.
De thermostaat testen en repareren.
Een thermostaat
Een kapotte thermostaat kan leiden tot oververhitting van de motor. Een thermostaat kan op zijn werking getest worden door de thermostaat uit de motor te halen en vervolgens in een pan water op het vuur te zetten. Als de temperatuur van het water stijgt zal op een gegeven moment de thermostaat openen. Houd met een thermometer bij, bij welke temperatuur dit gebeurt. Dit hoort overeen te komen met de temperatuur die op de thermostaat staat aangegeven.
Een thermostaat uit de inboard motor genomen
De thermostaat van de motor houdt op mechanische wijze de temperatuur bij. De thermostaatbehuizing is bij direct gekoelde motoren vaak voorbij de waterpomp te vinden en bij indirect gekoelde motoren in het koelvloeistofsysteem. Een kapotte thermostaat kan leiden tot oververhitting van de motor.
De thermostaat vervangen van een direct koelsysteem.
Draai allereerst de koelwaterafsluiter dicht. Haal vervolgens de slangen van de thermostaatbehuizing (let wel, er kan water uit stromen). Schroef vervolgens de thermostaatbehuizing los van de motor. Je kan nu de thermostaat er gemakkelijk uithalen. De thermostaat kan nu getest worden (zie hierboven). Als de thermostaat defect is, moet er een nieuwe thermostaat worden aangebracht. Als deze nieuwe thermostaat is aangebracht moet er altijd even getest worden of het koelsysteem nu wel werkt.
De thermostaat vervangen van een indirect koelsysteem
Laat allereerst de motor en de koelvloeistof afkoelen. Tap vervolgens koelvloeistof af, totdat de koelvloeistof onder het niveau van de thermostaat is. Haal ook nu de slangen van de thermostaatbehuizing af. Haal de thermostaatbehuizing los van de motor en haal de klep van de behuizing. Af. De thermostaat kan er nu uit gehaald worden. Test de thermostaat (zoals hierboven aangegeven) en vervang de thermostaat indien nodig. Zet alles weer in elkaar en breng de koelvloeistof weer op peil. Controleer vervolgens alles door de motor te starten: Kijk of er koelwater uitkomt (bij de uitlaat van het koelwater) en controleer of er niets lekt. Controleer of er geen problemen meer zijn met de koeling van de motor.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.